Tȟatȟáŋka kiŋ wakȟáŋpi; hé tuwé Lakȟóta k’éyaš slolyápi. Eháŋni Lakȟóta kiŋ tȟatȟáŋka kiŋ nawíčhasapi na wičháyutapi na šna tȟaŋčháŋ kiŋ átaya wičháuŋpi. Hó éyaš akhé líla wóinapȟekapi čha slolyápi.

Leháŋl, blokétu iyóhila, íčhimani óta Dakota-Itókaǧata makȟóčhe kiŋ lél hípi, na óta Ȟé Sápa él wawáŋyaŋg ománipi. Hená Oníya Wašúŋ naíŋš Custer State Park ópta yápi naíŋš él ománipi háŋtaŋš, eyášna líla tȟatȟáŋka waŋwíčhayaŋkapi čhíŋpi.

Tȟatȟáŋka waŋwíčhayaŋkapi čhíŋpi uŋ hé wašté, hó éyaš tȟatȟáŋka kiŋ líla tȟáŋkapi na wókȟokpȟekapi kiŋ hé takómni slolyápi waštéke. Slolyápi šni háŋtanaš, líla šilyá iyéič’iyapi na wótheȟi aígluȟpapi okíhipi.

Blokétu iyóhila nakúŋ íčhimani tóna tȟatȟáŋka úŋtȟuŋwičháyapi. Léčhel šna waéčhuŋpi: iyéčhiŋkíŋyaŋke naíŋš napȟópȟopela etáŋhaŋ gličúpi na tȟatȟáŋka kiŋ anáwičhaslátapi naíŋš tókhel waŋží ikhíyela ye-wáčhiŋpi. Na ptehíŋčala waŋží héčhel khuwápi háŋtaŋ, iyótaŋ wóinapȟeke, ičhíŋ tȟatȟáŋka húŋkupi kiŋ óhiŋniyaŋ líla čhiŋčápi kiŋ awáŋwičhaglakapi na nawíčhakičižíŋpi.

Čha watóhaŋl šna wičháša naíŋš wíŋyaŋ waŋží uŋgnáš itówapi khilí waŋží ičú kte ȟčiŋ čha tȟatȟáŋka waŋží anáslate. Héčhuŋ yuŋkȟáŋ uŋgnáhelaka tȟatȟáŋka k’uŋ igláhomni na anátaŋ na íčat’a wokȟáb iyéye. Naíŋš léčhuŋp-s’e: uŋgnáš tuwé waŋží ptehíŋčala waŋží ikȟáŋyela yá čhiŋ. Yustósto kte ȟčíŋ séče, waštéla s’eléčheča čha. Yuŋkȟáŋ uŋgnáhela húŋku kiŋ tókhiyataŋhaŋ tȟakpé hí na akhé woȟtákiŋ na kawáŋkal yeyé. Héčheš tuwé óta úŋtȟuŋpi naíŋš iyótaŋ t’ápi.

Hékta blokétu tóna uŋ héhaŋ, wíŋyaŋ waŋ pteóptaye waŋ étkiya wičháye, itówapi iwíčhaču kta čha. Yuŋkȟáŋ ptewíŋyela waŋ anátaŋ na pawáŋkal iyéye, éyaš héčhuŋ kiŋ ičhúŋhaŋ, tóškhe tȟa-úŋzoǧe kiŋ hé úŋ kȟoyágya čha wíŋyaŋ k’uŋ uŋzóǧe čhóla iyéye. Wíŋyaŋ kiŋ lílaȟčiŋ úŋtȟuŋ šni éyaš waná uŋzóǧe waníčiŋ na tȟúŋzoǧe kiŋ tȟatȟáŋka hé k’uŋ él otké! Čha hé kitáŋla wóiȟake éyaš nakúŋ líla wókȟokpȟeke.

Tȟatȟáŋka kiŋháŋ ptegléška héčhapi šni. Líla tȟáŋkapi na tképi, naháŋ líla lúzahaŋpi na očhíŋšičapi, naǧíyewičháyapi háŋtaŋš. Čha hé kiksúya po/pe. Kaíyuzeyataŋháŋ waŋyáŋg yaŋkápi na iyéčhiŋkíŋyaŋka mahéna úŋ po/pe. Naháŋ nakúŋ óhiŋni Lakȟóta kiŋháŋ toháŋtaŋ kiŋ tȟatȟáŋka kiŋ úŋ ní úŋpi kiŋ hé kiksúyapi na héčha waŋwíčhalaka čháŋna, wičháyuonihaŋpi na wóphila ewíčhakiya po/pe.

Tȟatȟáŋka kiŋháŋ wakȟáŋpi na akhé wóinapȟekapi.